Dürziler Kimdir?

Dürziler, kökeni 11. yüzyıla dayanan, İsmailiyye mezhebi kökenli ancak İslam'dan ayrışarak bağımsız bir inanç sistemine dönüşen kapalı bir dini topluluktur.

Adlarını, öğretilerini yayan Hamza bin Ali el-Zühri'nin takipçisi olan Muhammed ed-Darazi’den almışlardır.

Ancak Darazi sonradan sapkın ilan edilmiş, gerçek lider olarak Hamza kabul edilmiştir.

Dürzilik, ne tam olarak İslam, ne Hristiyanlık, ne de Yahudilikle bağdaştırılabilen kendine özgü bir öğreti sistemine sahiptir.

Bu nedenle çoğu zaman "Batıni bir inanç", "felsefi topluluk" ya da "ezoterik mezhep" gibi tanımlamalarla anılır.

Dürzilik inancı dışa kapalıdır. Dışarıdan bu inanca geçiş kabul edilmez.

Hatta inançlarının temel bilgileri bile sadece "uqqāl" (bilgeler) adı verilen küçük bir azınlık tarafından bilinir; geri kalan çoğunluk "cehalet hâlinde" yaşar ve inanç ritüellerine tam olarak erişemez.

Bazı temel inanç esasları:

Tanrı’nın Birliği: Dürzilik, Allah’ın mutlak birliğini ve aşkınlığını savunur.

Reenkarnasyon: Dürziler ruhun bir bedenden başka bir bedene geçerek sürekli var olacağına inanırlar.

Tenzih ve Takiyye: İnançlarını korumak için takiyye (inancı gizleme) yapabilirler.

Gizli Kitaplar: Dürzilerin kutsal metinleri sadece seçkinlere açıktır.

Dürziler başta Lübnan, Suriye ve İsrail olmak üzere Ortadoğu'nun çeşitli bölgelerine dağılmışlardır.

Sayıları net olarak bilinmese de dünya genelinde 1 milyona yakın Dürzi bulunduğu tahmin edilmektedir.

Lübnan: En çok Dürzi nüfusunun bulunduğu ülkedir. Siyasi sistemde de temsil edilirler.

Suriye: Özellikle Süveyda bölgesinde yoğunlaşmışlardır.

İsrail: İsrail vatandaşı olan Dürziler orduya alınır ve siyasi hayatta aktiftir.

Ürdün, ABD, Kanada ve Avustralya: Küçük diaspora toplulukları bulunur.

Dürziler, bulundukları ülkelerde azınlık olmalarına rağmen siyasette etkin bir rol oynarlar.

Özellikle Lübnan’da önemli politik aktörler arasında yer alırlar. İsrail’de ise Dürziler, Arap kimliklerine rağmen orduya katılmalarıyla dikkat çeker.

İnanç sistemleri dışa tamamen kapalıdır.

Kutsal kitapları sadece seçkinlere açıktır.

Dışarıdan kimse Dürzi olamaz.

İnançları hem İslam'dan hem de diğer semavi dinlerden ayrışır.

Bu yönleriyle Dürziler, tarih boyunca komplo teorilerine, efsanelere ve yanlış anlamalara konu olmuşlardır.

Ancak aslında barışçıl, geleneklerine bağlı ve kendi hâlinde bir topluluktur.

Dürziler, Ortadoğu’nun hem kültürel hem de dini çeşitliliğinin en dikkat çekici örneklerinden biridir.

Kapalı yapıları nedeniyle zaman zaman yanlış anlaşılmalarla karşılaşsalar da, tarihsel ve sosyolojik olarak önemli bir miras taşımaktadırlar.